Mã G-code và M-code trong gia công CNC, sự khác biệt giữa 2 loại mã lệnh này

Máy gia công CNC đáp ứng cho hoạt động gia công cơ khí chính xác với khả năng gia công linh hoạt. Chúng loại bỏ được lỗi của con người bằng cách dựa vào các chương trình máy tính như mã G (G-code) và mã M (M-code) để chế tạo các sản phẩm.

G-code và M-code chỉ đơn giản là phần mềm ngôn ngữ lập trình (hoặc mã lệnh máy tính) ra lệnh cho chuyển động của các công cụ cắt CNC để tạo ra chi tiết mong muốn. Các chương trình này có thể phức tạp để viết vì chúng khác nhau giữa các máy và yêu cầu chuyên môn của một lập trình viên CNC có kinh nghiệm. Tuy nhiên, chúng cũng có những tiêu chuẩn chung trong ngành gia công và cũng giúp người vận hành máy dễ dàng tiếp cận từ những mã lệnh đơn giản nhất.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ trình bày những kiến thức cơ bản về G-code và M-code trong gia công CNC. Bạn sẽ hiểu được bản chất của hai loại mã này, sự khác biệt giữa chúng và biết được một số mã lệnh để có thể tạo được một chương trình gia công đơn giản.

Sự khác biệt giữa G-code và M-code là gì?

G-code, còn được gọi là mã hình học, điều khiển chuyển động trên máy. Ví dụ, nó có thể hướng dao cắt di chuyển theo một đường thẳng hoặc một cung tròn. Một lệnh G-code thường được viết ở định dạng chữ và số, bắt đầu bằng chữ “G” và theo sau là một số có hai chữ số, ví dụ G00.

Trong khi đó, M-code kiểm soát hoạt động hoặc các chức năng khác của máy CNC, chẳng hạn như hoạt động quay trục chính, thay đổi pallet hay chỉ dẫn các công cụ tạm dừng hoặc kết thúc hoạt động. M-code cũng được viết ở định dạng chữ và số, bắt đầu bằng chữ “M” và theo sau là hai chữ số.

Các lệnh G-code và M-code hoạt động cùng nhau để tạo ra những hoạt động gia công cắt gọt theo mong muốn của người vận hành. Trong các phần sau, chúng tôi sẽ trình bày một số mã lệnh G và M mà bạn nên biết.

Hiểu về mã lệnh G-code dùng trong gia công CNC

Bảng dưới liệt kê một số lệnh G-code tiêu chuẩn và chức năng của chúng.

Các lệnh G-code tiêu chuẩn này được theo sau bởi một vị trí hình học, thường được xác định bằng cách sử dụng hệ tọa độ Descartes. Giả sử bạn muốn di chuyển nhanh dao cắt đến vị trí tọa độ (X = -100, Y = -50, Z = 35) mà không cần cắt bất kỳ vật liệu nào. Bạn có thể sử dụng lệnh định vị nhanh G00 để đạt được điều này bằng cách viết G00X-100.Y-50.Z35. 

Hiểu về mã lệnh M-code trong gia công CNC

Như chúng ta đã đề cập trước đó, M-code điều khiển các chức năng của máy gia công CNC. Bảng dưới trình bày một số lệnh M-code phổ biến và chức năng của chúng.

Xem lại ví dụ ở phần trên, giả sử bạn muốn trục chính của máy bắt đầu quay ngay sau khi dụng cụ cắt của bạn được đặt tại (X = -100, Y = -50, Z = 35), thì bạn có thể chỉ cần thêm lệnh trục chính M03 bằng cách viết G00X-100.Y-50.Z35M03. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng bạn cũng cần chỉ định tốc độ mà bạn muốn trục chính quay. Để thực hiện điều này, bạn cần hiểu một số lệnh lập trình CNC bổ sung khác và chúng không bắt đầu bằng các chữ cái “G” và “M”.

Các lệnh khác dùng trong lập trình CNC

Để hoàn thiện cho các chương trình gia công trên máy CNC thì còn những lệnh khác được sử dụng đồng thời với G-code và M-code. Ví dụ, lệnh F, cho phép bạn điều khiển tốc độ chạy dao khi cắt. Tương tự như vậy, lệnh T cho máy biết sử dụng công cụ nào để đạt được hoạt động cắt mong muốn. Hay như lệnh S cho phép bạn chỉ định tốc độ trục chính.

Để hiểu rõ hơn về cách triển khai các lệnh này, hãy xem xét một tình huống mà bạn đang tìm cách di chuyển dao CNC đến vị trí tọa độ (X = -100, Y = -50, Z = 35) theo đường thẳng và với tốc độ chạy dao 250 mm mỗi phút. Bạn có thể sử dụng lệnh G01 để đạt được điều này bằng cách viết G01X-100.Y-50.Z35.F250.

Tương tự, giả sử bạn muốn trục quay của mình quay theo chiều kim đồng hồ với tốc độ 3000 vòng/phút. Để đạt được điều đó, bạn có thể thực hiện lệnh M03 (cho trục chính quay) và lệnh S (tốc độ trục chính) bằng cách viết G00X-100.Y-50.Z35M03S3000. Hãy nhớ rằng quá trình quay trục chính này chỉ bắt đầu sau khi dao cắt nằm tại tọa độ (X = -100, Y = -50, Z = 35).

Tin tức liên quan

Những nguyên công có thể thực hiện trên máy tiện

Độ nhám bề mặt: Khái niệm, các thông số, tiêu chuẩn và cấp độ

Những lưu ý quan trọng khi sử dụng dao tiện rãnh và cắt đứt

Cách sử dụng và đọc kết quả đo thước panme Mitutoyo

Hiểu về thước panme, cấu tạo và phân loại panme

Hướng dẫn cách sử dụng và đọc kết quả đo của thước kẹp Mitutoyo