Cách sử dụng và bảo quản bàn rà chuẩn
Bàn rà chuẩn (hay bàn map) là dụng cụ được sử dụng khá phổ biến trong ngành cơ khí chính xác. Nó cung cấp một mặt chuẩn để đảm bảo các kết quả đo có độ tin cậy cao. Bàn rà chuẩn là một thiết bị đo lường chính xác, tuy nhiên lại có những suy nghĩ sai lầm chỉ coi nó như là một cái bàn. Chính điều đó đã khiến cho việc sử dụng và bảo quản bàn rà chuẩn không đúng cách, dẫn đến những sai số trong quá trình đo kiểm.
Trong bài viết này, hãy cùng Tinh Hà – đại lý ủy quyền Mitutoyo tại Việt Nam tìm hiểu về lịch sử xuất hiện, cách sử dụng và bảo quản bàn rà chuẩn. Chúng tôi cũng cung cấp các bàn rà chuẩn Mitutoyo chính hãng.
» Bấm vào đây để xem bàn rà chuẩn Mitutoyo
Bàn rà chuẩn được thiết kế và phát triển như một thiết bị chính xác bởi Henry Maudslay và Joseph Whitworth để đảm bảo các chi tiết gia công được giống hệt nhau. Bàn rà chuẩn đầu tiên được làm bằng gang. Những bàn rà chuẩn bắt đầu được thương mại hóa vào năm 1904 bởi công ty Crown Windley. Trong thế chiến thứ hai, do nhu cầu sử dụng kim loại tăng cao dẫn đến việc sử dụng đá granite, một vật liệu chống ăn mòn tốt, cực kỳ cứng và không bị ảnh hưởng bởi từ tính.
Các thông số kỹ thuật và sản xuất đòi hỏi dung sai chặt chẽ hơn, điều này nâng cao tầm quan trọng của các phép đo chính xác. Để thực hiện các phép đo, mỗi thiết bị đo lường cần có một tấm đế, khiến cho bàn rà chuẩn càng phải có độ chính xác cao hơn.
Đá granite là vật liệu phổ biến nhất được sử dụng cho các bàn rà chuẩn. Dưới đây là các khuyến nghị để duy trì độ chính xác cho bàn rà chuẩn.
Sử dụng các phương pháp lắp đặt phù hợp
Bàn rà chuẩn cần phải có hệ thống hỗ trợ đi kèm để cố định vị trí, đảm bảo mặt bàn phải nằm trong mặt phẳng ngang, đồng thời cũng phải chống rung tốt. Lựa chọn chân đế vững chắc, độ chính xác cao, cũng như các đế đệm dành riêng cho bàn rà chuẩn gắn vào dưới đáy bàn để đảm bảo độ vững chắc. Một số bàn rà chuẩn có kích thước lớn có thể cần những hệ thống hỗ trợ chuyên dụng hơn để kiểm soát được độ phẳng và độ rung.
Thực hiện các quy trình bảo dưỡng và hiệu chuẩn thường xuyên
Thường xuyên kiểm tra bề mặt để tìm ra các vết lõm, vết xước hoặc những hư hỏng trên bề mặt, nếu chúng ảnh hưởng đến các phép đo thì cần tránh khu vực đó trong quá trình đo, hoặc cần phải thay thế một bàn map mới nếu những hư hỏng đó khiến mất đi độ chính xác của các phép đo.
Để xác minh độ phẳng, có thể kiểm tra định kỳ bề mặt bàn rà chuẩn bằng cách sử dụng nivo cân bằng hoặc tốt hơn nữa là thiết bị hiệu chuẩn bàn map với một đồng hồ so đi kèm. Kết quả đo được tham chiếu với bảng dưới đây.
| BS Local Error | ||
| Grade | Calibration Result | |
| mm | inch | |
| 0 | 0.004 | 0.00015 |
| 1 | 0.008 | 0.00030 |
| 2 | 0.016 | 0.00060 |
| 3 | 0.032 | 0.00120 |
| FS Local Error | |||
| Diagonal Line | Calibration Result | ||
| mm | Grade: AA | Grade: A | Grade: B |
| 800 | 0.9 | 1.5 | 2.8 |
| 800-1500 | 1.2 | 1.8 | 3.0 |
| 1500-2200 | 1.5 | 2.0 | 4.0 |
| 2200-3000 | 1.9 | 2.5 | 5.0 |
Giữ bàn rà chuẩn sạch sẽ
Sử dụng chất tẩy rửa chuyên dụng dành cho bàn rà chuẩn để làm sạch mặt bàn trước và sau khi sử dụng. Chỉ sử dụng vải mềm khi lau để tránh làm xước bề mặt bàn map. (Một bề mặt bẩn sẽ dẫn đến việc kết quả đo không đáng tin cậy và cũng khiến cho bề mặt bàn map dễ bị ăn mòn nhanh hơn).
Tránh làm rơi các đồ vật, dụng cụ, thiết bị trên mặt bàn, cũng như tránh những dây đai kim loại, dây xích kéo trượt lên mặt bàn map. Không để các loại đồ uống, thực phẩm vương vãi lên bề mặt bàn rà chuẩn, chúng sẽ khiến cho mặt bàn bị ăn mòn nhanh hơn.
Nên sử dụng một tấm che bàn map để bảo vệ mặt bàn một cách tốt nhất, tránh những tác động không đáng có từ bên ngoài.
Tránh sử dụng cố định một vị trí trên bàn rà chuẩn
Khi thực hiện các phép đo trên bàn rà chuẩn, lựa chọn sử dụng đồng đều khắp các khu vực trên mặt bàn để hạn chế việc mặt bàn bị mài mòn tại một vị trí do được sử dụng quá nhiều lần.
Hạn chế di chuyển bàn rà chuẩn
Hạn chế tối đa việc di chuyển để đảm bảo độ chính xác cho bàn rà chuẩn. Nếu cần di chuyển, đảm bảo tránh tối đa các tác động trực tiếp lên bàn rà chuẩn.
Không sử dụng các bàn rà chuẩn ngoài mục đích đo kiểm
Không sử dụng bàn rà chuẩn làm nơi để chứa đựng các dụng cụ, thiết bị và các vật dụng khác, bởi như vậy sẽ ảnh hưởng đến độ bền, độ chính xác của bàn rà chuẩn, chúng sẽ khiến cho bàn rà chuẩn bị mòn nhanh hơn.
Tránh quá tải cho bàn rà chuẩn
Đảm bảo kích thước các bộ phận, chi tiết cần đo kiểm và thiết bị đo lường phù hợp với kích thước của bàn rà chuẩn.
Đảm bảo lực tác động phân bố đồng đều trên bề mặt bàn rà chuẩn để ngăn ngừa các vấn đề về độ chính xác và độ bền cho bàn.
Sử dụng đồ gá giữ một cách chính xác
Một số chi tiết hoặc thiết bị, dụng cụ sẽ cần có đồ gá để giữ cố định trên mặt bàn rà chuẩn. Khi đó cần sử dụng đồ gá này một cách cẩn thận và chính xác, lực kẹp phải đảm bảo để không ảnh hưởng đến bàn rà chuẩn. Cũng nên chú ý tới những cảnh báo đi kèm đồ gá để sử dụng chúng một cách an toàn nhất.
Trên đây là những lưu ý về cách sử dụng và bảo quản bàn rà chuẩn để đảm bảo độ chính xác, cũng như độ bền cho bàn rà chuẩn. Sự quan trọng của bàn rà chuẩn là không nhỏ trong nhiều ứng dụng đo kiểm, bề mặt của bàn rà chuẩn chính là điểm tham chiếu “0”. Bởi vậy sử dụng, bảo quản đúng cách và hiệu chuẩn thường xuyên bàn rà chuẩn chính là cách để đảm bảo độ tin cậy cho mỗi phép đo.
Để đặt mua các bàn rà chuẩn Mitutoyo cũng như các thiết bị đo Mitutoyo khác, các bạn vui lòng liên hệ với Tinh Hà qua Hotline 024 6668 9888 – 0945 275 870.
